Pagina's

zaterdag 21 mei 2016

Brieven uit Genua - Ilja Leonard Pfeijffer

Uitgegeven bij De Arbeiderspers in de reeks Privé-domein
704 blz.


 

Brieven uit Genua is zo'n beetje de spiegelzijde van La Superba. In beide boeken speelt Genua een grote rol, het grote verschil is dat je in Brieven uit Genua kijkt met de ogen van de 'echte' schrijver Ilja Leonard Pfeijffer en niet door die van Ilja het romanpersonage. In vijftig brieven aan zijn ex-lief, zijn moeder, zijn uitgever, allerlei officiële instanties, zijn jongere ik ... probeert de schrijver een beeld te geven van zijn zijn leven, laat hij ons meekijken in het wordingsproces van La Superba en vooral laat hij ons meegenieten van geweldig proza. Over Genua bijvoorbeeld:
  
Het is zomer en Genua is een nieuwe stad. Zij heeft zich ’s nachts omgedraaid in haar slaap en is met een glimlach om haar mond op haar andere zij wakker geworden terwijl het zonlicht van de ochtend op haar rondingen valt. Ze heeft hier en daar een pleintje blootgewoeld dat ik nog nooit eerder heb gezien in dit licht en dat ik helemaal opnieuw moet ontdekken. Geeuwend strekt zij haar steegjes uit alsof ze mij uitnodigend gebaart te komen. Ze knippert verlegen met haar luiken en kijkt me dan stralend aan. Uit alle open ramen klinkt muziek die mij aan iets nieuws herinnert waarop ik vroeger heb gehoopt. Ze giechelt zachtjes met haar fonteinen omdat ze ziet dat ik het heb gemerkt. Met een zucht van de zee herschikt ze haar straten alsof ze haar haren losschudt. Ik mag van voren af aan in haar verdwalen.

Voor zo'n fragment smelt ik gewoon. En dan neem ik er met plezier passages bij die misschien wat lang uitgesponnen zijn. Het lijkt mij onvermijdelijk dat die er ook zijn in een dikke turf van meer dan 700 blz.  

Ik vind het verder behoorlijk moeilijk om dit literaire werk te vatten in enkel regels.  Het doet zich voor als autobiografisch, vandaar ook dat het in de reeks Privé-domein zit. En met zijn vele verwijzingen naar literaire collega's, evenementen, en feiten uit zijn levensloop, is het dat natuurlijk ook. En toch, Brieven uit Genua leest ook als een roman.  Of misschien als de roman van een roman. Met prachtige reflecties over de relatie tussen schrijven en leven,  zoals deze:
De angst van wie zijn eigen leven probeert te beschrijven is dat hij erachter komt dat hij geen leven heeft. Het gevecht om echtheid is niet zozeer een strijd tussen de moedige pen en de pijnlijke waarheid als wel een poging om een bestaan te ontwringen aan het bestaan en de nachtmerrie te verdringen om daarin niet te zijn geslaagd. Het is een gevecht op een verlaten slagveld waar de bazuinen nooit hebben geklonken en waar de grond slechts is omgewoeld in de vergeefse zoektocht naar de eigen voetafdruk. Alvorens je moedig kunt besluiten om eerlijk op te schrijven hoe je echt hebt geleefd, moet je wel hebben geleefd. En daar wringt de schoen. Want ik beleef vooral wat ik schrijf. Uit angst voor de angst heb ik mijn leven overgeheveld naar het domein van inkt op papier, waar ik alles onder controle heb, en ik ben bang dat het is gelukt.
Een aanrader dus, zeker voor wie Van La Superba genoten heeft en niet bang is van een zekere leesinspanning.

★★★★

Geen opmerkingen:

Een reactie posten