Vertaald door Inge Kok
Uitgegeven bij Atlas Contact
De Cazalets is een verslavende familiekroniek over een gegoede Engelse familie, eigenaars van een houtbedrijf in Londen en een landgoed in Sussex over de periode 1937-1956. Wie ook maar een beetje geïnteresseerd is in 'the English way of life', zal van deze romanreeks genieten. Ik hield er de catalogus van meer dan 1 bibliotheek voor in de gaten, om toch maar niet te lang te moeten wachten op het volgende deel. Vijf delen zijn het uiteindelijk geworden, hoewel 4 + 1 misschien toepasselijker is. Het laatste deel is namelijk twintig jaar na de eerste 4 geschreven.
Lichte jaren begint in 1937. We krijgen een kijk in het familieleven van drie generaties Cazalets, in die relatief onbezorgde vooroorlogse tijden. Er gebeurt tegelijkertijd niet heel veel (spectaculairs) en juist heel veel (dagelijks). Zo krijg je als lezer de tijd om je vertrouwd te maken met de vele personages. Ik hield wel van de sfeer van een warme familie, die in de stijl van de rijke families van toen hun vakanties steevast samen doorbrachten in het grote landhuis met de toepasselijke naam Home Place. De kabbelende conversaties, het eeuwige gekissebis van de kinderen, en het gezag van de eerste generatie, die mild maar stevig de touwtjes in handen heeft, de Brig over de firma, de Baronie over het huishouden. De zonen lopen min of meer in het verwachte familiespoor, de ongetrouwde dochter offert zich op voor iedereen ten koste van haar eigen gecompliceerde liefdesleven met haar joodse vriendin. Iedereen speelt zijn rol, en er worden weinig vragen gesteld. Alleen de kleindochters lijken bezig aan een zachte rebellie. Er zit wat upstairs-downstairs in, maar de verhoudingen met het personeel zijn al bij al vriendelijk tot familiaal. Tories, maar niet helemaal bekrompen. Op de achtergrond komen wolken opzetten: terwijl de gevolgen van de eerste wereldoorlog nog doorwerken, zijn er al de eerste tekenen van een nieuw conflict, voor wie ze wil zien.
Bij het begin van Aftellen is Hitler net Polen binnengevallen. Dat er oorlog komt staat vast, het is nog alleen bang afwachten. In die sfeer groeien de tienermeisjes Louise, Polly en Clary op. Puberonzekerheid tegen een achtergrond van algemene malaise. Ik vond dit zelf een van de beste delen van de reeks.
Verwarring zet ons midden in de oorlogsjaren. Home Hall wordt nu de permanente verblijfplaats van de verschillende Cazalet-gezinnen. Het leven is net iets draaglijker op het platteland. De focus ligt heel erg op de effecten van de oorlog op het dagelijkse leven. Ook de London Blitz komt pijnlijk accuraat in beeld. Iedereen kent natuurlijk de beruchte 'blood, toil, tears, and sweat' van Churchill, in deze romans zie je heel concreet welke zware tol de oorlogsinspanning gekost heeft. Boeiend.
Bevrijding. De oorlog is voorbij, maar de problemen van de Cazalets zijn dat nog lang niet. Privé worstelen de koppels met liefde en trouw, en in Engeland blijft de rantsoenering veel langer duren dan in de rest van Europa.
In Veranderingen is de eerste generatie grootouders van het toneel verdwenen, en de kleinkinderen hebben zelf kinderen. De hele maatschappij rondom de Cazalets is in beweging, hun firma komt in zwaar water en het wordt aanpassen. De nieuwe jonge gezinnen hebben geen kindermeisjes en huispersoneel meer. Wat gebleven is het familiegevoel en ook dat krijgt klappen, als ze op den duur Home Hall moeten opgeven. Misschien is dit laatste deel wat overbodig. Het leest nog even vlot, maar je krijgt het gevoel dat sommige verhaallijnen en personages niet meer zo overtuigen.
Ik ben een anglofiel. Ik geniet van de 'Englishness' die spreekt uit elk klein detail, van de Marmite als broodbeleg, de baked beans uit blik, tot de upper stiff lip, het contrast tussen pub en club, de liefde voor tuinieren, en ga zo maar door. En de formule van de familiekroniek heeft al altijd een enorme aantrekkingskracht op mij gehad. Vandaar mijn 4 sterren voor deze reeks. Dat niet elk deel even goed is, lijkt mij maar normaal, maar de eventuele minpuntjes vallen in het niet tegenover het leesplezier. Als je bij één reeks van binge-reading kan spreken, dan is het wel bij deze Cazalet-kronieken.
De eerste delen zijn al geschreven in de eerste helft van de jaren negentig, en kort daarna verfilmd door de BBC. Ondanks het succes van de reeks in Engeland, is de eerste vertaling in het Nederlands er pas gekomen in 2017. En sedert deze week is ook het vijfde deel in vertaling beschikbaar. Ik zou zeggen, profiteer van de vernieuwde aandacht voor deze reeks en haal de boeken in huis!
★★★★
Geen opmerkingen:
Een reactie posten