Sedert ik Het bloed in onze aderen las (zie blogbericht 25 aug 2011), lijkt het wel alsof de boeken over de Spaanse burgeroorlog zomaar mijn richting uit komen waaien. Ik pik er hier twee van de
interessantste uit en maak er meteen een duo-bespreking van.
Ik begin met De stemmen van de Pamano van de Catalaan Jaume Cabré. Het boek
vertelt zestig jaar Spaanse geschiedenis, van de Spaanse burgeroorlog, over het
bewind van Franco, en het herstel van de democratie in de jaren zeventig tot
2002. Het vertelprocedé is een beproefde truc: Tina maakt een fotoboek over de
bergstreek ten noorden van Barcelona. Bij de sloop van het dorpsschooltje van Torena
vindt ze in een stapel schoolschriftjes het geheime dagboek van de oude
schoolmeester Oriol Fontelles, wiens naam haar al was opgevallen op het
kerkhof. Oriol stierf in 1944 en was volgens zijn grafsteen lid van de falangisten, de knokploegen van
het Franco-regime. Het dagboek vertelt een heel ander verhaal. Tina gaat op
zoek naar de waarheid.
De verhaallijnen lijken op het
eerste gezicht nogal chaotisch, maar Cabré blijft het overzicht
houden. Het verhaal is zo boeiend en spannend dat de lezer hem volgt. Dat de personages zo uit een willekeurig dorp – Torena is
trouwens een fictieve naam – zouden kunnen komen geeft het verhaal zijn
authenticiteit. De openingsscènes waar beneden in de straat de franquistische
naamborden worden verwijderd terwijl dat alles gadegeslagen wordt door een oude
vrouw op een balkon zijn heel treffend voor de tweespalt in het hart van deze gemeenschap.
Een roman die vraagtekens zet bij
de geschiedschrijving, die doorgaans geschreven wordt door de overwinnaars en een
must voor al wie iets meer wil begrijpen van het moderne Spanje, dat nog lang
niet in het reine is met zijn verleden.
✮✮✮✭☆
Winter in Madrid van C.J. Sansom is andere koek. Het verhaal speelt zich grotendeels
af in 1940 in Madrid, na de Spaanse burgeroorlog. De westerse wereld vraagt
zich bezorgd af of Franco Spanje neutraal zal houden. Hij flirt steeds
openlijker met het oprukkende nazi-regime. En in Madrid is de toestand ronduit
dramatisch: de bevolking lijdt honger en kou en het is er niet veilig. In dat
wespennest komt Harry Brett terecht. In opdracht van de Engelse regering moet
hij contact zoeken met een oude schoolvriend, die ervan verdacht wordt louche zaken
te doen met de falangisten. Het wordt een opdracht waarbij Harry niet aan de
zijlijn kan blijven staan.
De personages blijven toch wat
oppervlakkig getekend, met een wel heel doorzichtig liefdesverhaal. En dat is
jammer, want Winter in Madrid is vlot geschreven. Het boek leest ondanks het sombere decor lekker
weg. Voor liefhebbers van een spannende
avonturenroman in een historisch kader.
✭✭✭☆☆
De
stemmen van de Pamano – Uitgeverij Signatuur – 536 blz.
Winter in
Madrid – Uitgeverij De Fontein – 510 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten