Uitgegeven bij De Bezige Bij.
717 blz.
Waarom is Het verdriet van België volgens velen Hugo Claus’ allerbeste boek en voor sommigen zelfs de grootste Nederlandstalige roman van de twintigste eeuw? En waarom wil het cliché dan dat het ook het meest nooit uitgelezen boek van de Vlaming is?
Op zoek naar wat extra ruimte in mijn boekenrekken, stootte ik op een cassette met alle romans van Hugo Claus. Had ik die wel ooit gelezen? Ja, De Metsiers herinnerde ik me en natuurlijk ook De geruchten en Het verdriet. Die laatste had me toch nooit helemaal overtuigd. Zou een tweede lectuur soelaas brengen? Ik was vertrokken.
Even ter herinnering: Claus beschrijft de vuile handen van de familie Seynaeve vanuit het perspectief van een puber die, na een verstikkende lagere-schooltijd op een nonneninternaat, rommelend (en onder het uit de operette geleende motto ‘Toujours sourire, le coeur douloureux’) de oorlog doorkomt en in 1947 zijn eerste succes als schrijver beleeft. Het verdriet van België is te lezen als een meedogenloze afrekening met de Vlaamse hypocrisie en de katholieke kleinburgerlijkheid. (Uit: Literatuurgeschiedenis.org)
En het eerste deel bevestigde mijn herinneringen. Ik vond het alweer moeilijk om op te gaan in de fantasiewereld van Louis. En ik ergerde me aan de stijl. Tot ik in deel 2 weer overstag ging. De adolescent Louis spreekt een andere taal, staat met beide voeten in de realiteit van het collaboratiemilieu waarin hij opgroeit, poseert even in het uniform van de Vlaamse HJ, maar stelt zich gaandeweg ook kritischer op. De bombastische, overladen stijl uit het eerste deel was natuurlijk een logisch attribuut voor het personage van de kleine Louis. En de auteurs en Vlaamse kopstukken van die generatie spraken en schreven ook zo. Dat zag ik nu wel, maar bij mijn eerste lectuur in 1983 blijkbaar niet.
Is Het verdriet van België dan effectief Hugo Claus' beste roman? Ik heb hier geen antwoord op om de eenvoudige reden dat ik ze niet allemaal gelezen heb. En evenmin verklaar ik mij bevoegd voor het beantwoorden van de tweede vraag.
Maar een ding weet ik wel: het cliché van minst gelezen boek verdient hij niet.
Voor de jongere lezers, als ik die al zou hebben, verwijs ik graag naar een reeks artikelen over het verdriet van België voor Nederlandse lezers.
https://hetverdrietvanbelgie.sites.uu.nl/
✭✭✭✭
Geen opmerkingen:
Een reactie posten